Natuurvriendelijke oevers (NVO) zorgen ervoor de slootkanten niet verder afkalven en creëren een moeraszone langs de slootkant met riet of andere moerasplanten. Deze oevers moeten zorgen voor meer biodiversiteit.

Onderzoek naar effecten van natuurvriendelijke oevers

In de periode 2012 tot 2017 legden we al 49 natuurvriendelijke oevers aan bij onze leden. We waren benieuwd hoe deze zich hadden ontwikkeld en wat daarvan te leren is voor nieuw aan te leggen oevers. In 2017 besloten we daarom alle aangelegde oevers te monitoren, mede in opdracht van het Hoogheemraadschap Hollands Noorder Kwartier (HHNK).

Totaal 38,5 km oever bekeken

Met een groep van 20 vrijwilligers onderzochten we totaal 38,5 km natuurvriendelijke oever. We keken naar in hoeverre de oever en de beschoeiing nog aanwezig was, de ontwikkeling van de vegetatiestructuur, het waterbergend vermogen en het beheer. We deden geen onderzoek naar de biodiversiteit; HHNK onderzoekt dit in een ander, aanvullend onderzoek.

Belangrijkste resultaten

De belangrijkste resultaten van het onderzoek waren:

• Er is veel variatie in breedte: 0,1 tot 4 meter. De meest voorkomende breedte ligt tussen de 1-2 meter. Oevers smaller dan 1 meter zijn te smal om echt als natuurvriendelijke oever te ontwikkelen. Hier is eerder sprake van een natuurvriendelijke oeverbescherming.
• Na 5 jaar is 50 % van de oeverbeschoeiing nog in tact. De levensduur van de gebruikte type oeverbeschoeiing lijkt tenminste 5 tot 6 jaar te zijn.
• Hoe ouder de NVO, hoe meer die begroeid is. Maar na 5 jaar nog steeds 25 % van de oevers niet begroeid. Hoe ouder de NVO, hoe meer begroeiing met riet (riet, rietgras, liesgras).
• Bij gebruik van bagger en aanplant van riet bij de aanleg van de NVO gaat de vegetatieontwikkeling sneller.
• Vergrassing treedt vooral op bij oevers smaller dan 1 meter. Belangrijkste oorzaak is dat deze smalle oevers meegaan in het agrarische beheer (maaien en weiden) van het aangrenzende grasland. Vergrassing is niet altijd negatief, vooral in oevers breder van 1 meter ontwikkelen zich ook kruidenrijke natte grasvegetaties.
• Het beheer lijkt weinig aandacht te krijgen door de boeren. Slechts 6 % van de oever wordt afgezet met een (schrik)draad om beweiding te voorkomen. 60 % van de oevers worden of niet beheerd of gemaaid en beweid, waarschijnlijk omdat het beheer meegaat met het reguliere agrarische beheer van het aangrenzende grasland. Hierdoor is er eigenlijk geen onderscheid tussen ‘geen beheer’ en ‘maaien en weiden’.

Lees hier het hele verslag: Resultaten Onderzoek Natuurvriendelijke Oevers.