Tag Archief van: weidevogels

Weidevogelmonitoring 2023

Water, Land & Dijken vindt het belangrijk om inzicht te hebben in de weidevogelresultaten; dit is van belang om tijdens het seizoen het beheer te kunnen sturen, én om tijdens en ná afloop met deelnemers en de buitenwereld te kunnen communiceren over de effecten van het beheer.

In 2023 wordt een gedeelte van ons werkgebied geteld door de provincie en ook Water, Land & Dijken laat in een aantal gebieden een weidevogeltelling uitvoeren. De gebieden die in 2023 worden geteld zijn op bijgaand plaatje weergegeven.

Tussen eind maart en half juni vinden vijf telrondes plaats. In deze periode bezoeken de tellers percelen in het gebied. De telling vindt voornamelijk plaats vanaf de weg of het polderpad. Soorten als grutto, tureluur, kievit en scholekster worden geteld, maar ook gele kwikstaart, graspieper en veldleeuwerik staan op de tellijst. In de tweede helft van mei wordt tevens een alarmtelling uitgevoerd, hiervoor gaan de tellers 1 keer echt het land in. Met behulp van deze telling kunnen we bepalen hoeveel kuikens er vliegvlug zijn geworden, dus hoeveel weidevogelbroedparen hun pullen hebben groot gebracht, want dat is waar we het met zijn allen voor doen!

Na iedere telronde worden de telgegevens aan ons geleverd. Dit overzicht communiceren wij zo snel mogelijk digitaal op kaart met de deelnemers. Het kan tot goede gespreksstof leiden tussen boer en veldcoördinator.

Voor vragen of meer informatie kunt u contact opnemen met Tessa Hoogeveen, projectleider, via e-mail: t.hoogeveen@waterlandendijken.nl

Plaatje 1: Gebieden weidevogeltelling 2023 door de provincie.

 

Plaatje 2: Gebieden weidevogeltelling 2023 door WLD.

2023 Jaar van de Scholekster

Het gaat niet goed met de scholekster in Nederland en daarom is de scholekster  in 2023 voor de 2e keer vogel van het jaar. WLD wil dit niet ongemerkt voorbij laten gaan en deze vogelsoort dit jaar extra aandacht geven. Via Betrekken bij Groen Fonds werd een subsidieaanvraag ingediend voor 100 broedplateau’s voor de scholekster. De kans op predatie door grondpredatoren zoals: vos, marterachtigen, ratten en zelfs egels wordt hierdoor fors kleiner en het broedsucces vergroot. De subsidie werd onlangs voor het volledige bedrag toegekend.

De broedplatforms komen te staan in het hele werkgebied van WLD  in plas drassen, geschikte sloten, geïnundeerde greppels en gras- en bouwlanden. Voor elke VC zijn er 20 beschikbaar. Door de scholeksters van de broedplateau’s intensief te volgen kan ook informatie worden verzameld wat de resultaten zijn m.b.t. broedresultaat, bezettingsgraad, uitkomst percentages en eventueel BTS-cijfers. Dat velen de scholeksters een warm hart toedragen blijkt uit de vele reacties van onze deelnemers. De aanvragen voor een broedplateau overstijgt ruim het aanbod. Hierdoor zullen helaas potentiële kandidaten afvallen maar via Sovon er is nog een mogelijkheid om een broedplatform te verkrijgen.

Afgelopen week is in samenwerking met Sovon een podcast opgenomen over de broedplatforms die eind deze maand te beluisteren is.

In het kader van het Jaar van de Scholekster besteed SOVON extra aandacht aan broedplatforms. Deelnemers  kunnen een bijdrage leveren aan het onderzoek door broedplatforms te plaatsen en het broedsucces ervan te monitoren. Hier zijn instructies te vinden over het bouwen en plaatsen van een platform en hoe ze te monitoren. Deelnemers aan het onderzoek krijgen via SOVON de materiaalkosten vergoed (tot een maximum van 75 euro per deelnemer, zolang het budget strekt).

Boerenzwaluw op de kaart

In 2022 hebben boeren en vrijwilligers gehoor gegeven aan de oproep om de bebroede nesten van ‘hun’ boerenzwaluwen te tellen. Dat is een groot succes gebleken. Want in plaats van op 29 bedrijven, die zich vooraf hadden aangemeld, zijn er op maar liefst 75 bedrijven boerenzwaluwnesten geteld. Tijdens de slotavond van het weidvogelseizoen hebben we daar een presentatie over gegeven maar graag delen we hier de resultaten nog een keer.

In totaal zijn er 891! boerenzwaluwnesten geteld, verdeeld over 2 telrondes op 75 locaties. Verder zijn er op 5 locaties ook nog 15 huiszwaluwnesten ingevoerd en op 1 bedrijf zijn ook nog de gierzwaluwen in kaart gebracht. Superleuk om te merken dat iedereen zo enthousiast is over deze bijzondere vogels. Op bijgevoegde kaarten zie je de nestlocaties en de aantallen.

kaart gierzwaluw telling 2022
kaart boerenzwaluw telling 2022
kaart huiszwaluw telling 2022

Omdat we gekozen hebben voor een laagdrempelige manier van tellen, en er dus alleen de nesten zijn geteld die op dat moment in gebruik zijn, kun je niet iets zeggen over het resultaat. Maar gelukkig hebben sommige tellers toch bijgehouden of de jongen waren uitgevlogen of niet. Van 2 nesten is in de boerenlandvogelmonitor aangegeven dat ze niet uitgevlogen zijn. En bij 113 is geconstateerd dat ze wél zijn uitgevlogen. Van de overige 776 nesten is het uitkomst dus niet bekend. Dat komt ook omdat we daar in dit project niet naar hebben gekeken. Daarom kun je eigenlijk niet iets zeggen over het broedsucces. Wellicht is het leuk als je dit jaar hebt geteld dat je vanaf volgend jaar ook gaat kijken wat de uitkomsten zijn. Dat vergt natuurlijk wel meer tijd omdat je er vaker naar zult moeten kijken.

Monitoring in zijn algemeenheid wordt steeds waardevoller naar gelang je het langer doet. Dus bij deze ook de oproep aan iedereen die dat leuk vindt om ook in de aankomende jaren de nesten van boerenzwaluwen te monitoren. Hoe meer gegevens je verzameld hoe waardevoller het is. Als je meerdere jaren hebt geteld op een locatie kun je natuurlijk wel iets zeggen over de populatie op die plek, en indien nodig daarop inspelen. Bijvoorbeeld het aanleggen van een modderpoeltje, of eerder de staldeuren open en uiteraard stoppen met het gebruik van vliegenverdelgingsmiddelen, want heb je zwaluwen dan nemen zij de vliegenbestrijding graag van je over. Overigens vind je de boerenzwaluw niet alleen in stallen maar soms ook onder bruggen of vervallen schuurtjes in het boerenland. Let daar maar eens op!

Nog meer boerenzwaluwen?

In het jaarboek 2022 van Landschap Noord-Holland zijn maar liefst 2 artikelen gewijd aan de boerenzwaluw.

Vanaf de derde week in mei gaan we weer tellen. Zet u de boerenzwaluw in 2023 ook weer op de kaart? Voor  meer informatie, kunt u contact opnemen met Tanja Verbij via T.verbij@waterlandendijken.nl of bel 06-25517727

De prachtige foto van de boerenzwaluw met nestmateriaal is van Ab Kalkman

Maatregelen in veehouderij leiden tot 30 procent stikstofreductie

Vrijdag 10 februari jl. hebben leden van Water, Land & Dijken aan Esther Rommel, gedeputeerde van de Provincie Noord-Holland aanbevelingen overhandigd voor management maatregelen in de veehouderij die leiden tot 30% aan stikstofreductie. Afgelopen jaar zijn een aantal boeren onder begeleiding van Boerenverstand Onderzoek & Advies op eigen bedrijf aan de slag gegaan met de verschillende routes van stikstofreductie en werkbare oplossingen.

Op de pagina over ‘Samenwerken aan biodiversiteitsprestaties‘ kunt u meer lezen over dit onderwerp, de aanbevelingen en de eindpresentatie lezen en/of downloaden.

Weidevogelseizoen van start met plasdras zetten

Half februari: start van het weidevogelseizoen!

Het weidevogelseizoen start voor WLD met het opzetten van water op het boerenland. Water op het land zorgt ervoor dat de grond zacht wordt en het bodemleven naar boven komt.

Weidevogels kunnen na een lange reis uit Afrika of Zuid-Europa op deze plasdrassen bijkomen en gelijk veel voedsel vinden. Er zijn maar liefst 101 boeren bereid om een (greppel)plasdras te creëren!

Dit jaar staan er 43 nieuwe plasdraspompen in het veld. Deze pompen zijn een goed hulpmiddel om op een milieuvriendelijke manier het water op het land te krijgen. Met zoveel nieuwe (greppel) plasdrassen wordt er dit jaar een mooie stap gezet om het weidevogelbeheer verder te optimaliseren.

Laat de weidevogels maar komen!

Nog even

Het nieuwe jaar is alweer twee weken oud en afgelopen maandag was het ‘Blue Monday’. Volgens de media de meest deprimerende dag van het jaar. Een grijze dag waarbij velen zichzelf tegenkomen, dat hun goede voornemens zijn opgegaan in de mist van de dagelijkse beslommeringen en niet veranderende omgeving.

Gelukkig heb ik daar zelf geen last van en kijk graag vooruit naar alles wat komen gaat. Ik heb immers een mooi vooruitzicht. Want nog even, misschien al over een aantal weken, dan komen ze weer. Ik heb het over de grutto’s! Als de voorjaarszon doorbreekt vallen ze opeens binnen en verzamelen ze zich op plasdras-percelen van onze leden om bij te komen van hun lange reis uit het zuiden. Dan barst het weidevogelseizoen weer los. Wat een heerlijk vooruitzicht! Dus voor mij geen Blue Monday.

Hoewel ik moet bekennen dat ik na twee weken kerstvakantie wel iets van een Blue Monday gevoel zou kunnen krijgen. Het nieuwe jaar brengt niets nieuws. Of het moet het nieuwe kabinet zijn, waarbij we nu niet alleen een minister van landbouw hebben maar ook een minister voor natuur en stikstof. Ik weet nog niet of ik daar nou vrolijker van moet worden. Verder is er weinig veranderd, corona in een jasje van omikron houdt ons nog altijd in de greep. En in ons werkveld wordt nog steeds gesproken over gebiedsprocessen, landbouwtransitie, stoppen of doorgaan van het agrarisch natuurbeheer binnen de NNN en een veenweidestrategie. In die zin is er in een jaar weinig veranderd. Er hangen nog steeds veel beleidsopgaven boven het hoofd van de boeren. Met alle onzekerheid die daarbij hoort.

Natuurlijk gaat Water, Land & Dijken weer aan de slag om meer duidelijkheid voor onze leden te krijgen. Om beleidsmakers en bestuurders te laten inzien dat ze niet met regels moeten werken maar met uitdagingen door in samenspraak bedachte doelen te stellen en boeren zelf met oplossingen te laten komen. Dat agrarische collectieven de organisaties zijn om boeren daarbij te faciliteren met kennis, advies en coaching. Met innovatie en praktische voorbeeldprojecten.

Na twee weken vakantie ben ik weer opgeladen om hier vol mee aan de slag te gaan. En dat laat ik niet verstoren door een Blue Monday of lange bureaucratische beleidsprocessen.

Want nog even…

En dan kan iedereen weer zien waarom de boeren zo belangrijk zijn. Dan kan iedereen weer het geluid horen van de binnenvallende grutto’s. Het mooiste geluid van het voorjaar!

Nog even… ik kan niet wachten!

Walter Menkveld,  directeur Water, Land & Dijken

Vos predatie kievitsnest

Water, Land & Dijken zet wildcamera’s in om predatoren te kunnen achterhalen. In onderstaand filmpje is de predatie door de vos op een kievitsnest vastgelegd. De vos neemt de eieren één voor één mee en slurpt ze leeg. De kievit ruimt vervolgens de eierenschalen op, waardoor er geen sporen meer terug te vinden zijn in en rondom het nest.

Column Frank de Wit

Blijven doen waar je goed in bent

Terwijl met de paasdagen, ondanks het gure weer, de eerste weidevogelnesten gevuld worden met eitjes, kijken we bij Water, Land & Dijken ook vooruit.

In het jaar 2023 komt er een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Als vereniging draaien we mee in pilots om de ecoregeling, die eraan komt, werkbaar en effectief te krijgen. Ook het Agrarisch Natuur en -Landschap beheer (ANLb) gaat vanaf 2023 een nieuwe periode van zes jaar in.

We zijn heel blij met de Kamerbrief van Carola Schouten over de tussenevaluatie van het ANLb. Hierin staat dat wij afgelopen zes jaar een ANLb hebben neergezet dat goed heeft gewerkt en dat het een systeem is dat echt bijgedragen heeft aan het verbeteren van de leefomgeving van de weidevogels. Een mooie opsteker voor de collectieven om mee door te gaan na 2023. Want, het agrarisch natuurbeheer is de kern waar onze vereniging voor is opgericht en waar we tal van andere projecten omheen gebouwd hebben.

Na 25 jaar weten we dat we heel veel goede dingen doen, maar dat we ook de verantwoording hebben om er goed in te blijven. Daarom zijn we op dit moment bezig om het huidige ANLb stelsel en de beheerpakketten te evalueren en te kijken waar het beter kan. Zo heeft u, als u agrarisch natuurbeheer bij ons heeft afgesloten, afgelopen maand een enquête gehad met vragen over het ANLb.

Uit de enquête kwamen voor mij een paar belangrijke punten naar voren:
Ten eerste geeft 90% van de deelnemers aan dat het stelsel goed bevalt en zelfs 95% geeft aan er na 2023 mee door te willen gaan. Dit doet ons goed.
Verder geeft bijna 2/3 van u aan pakketten af te sluiten binnen dit stelsel omdat het goed is voor de biodiversiteit en gewoon hoort bij het bedrijf. Dit betekent dat de keuze voor agrarisch natuurbeheer een hele bewuste is en we daar heel zorgvuldig mee om moeten gaan en dat best wel wat duidelijker naar de buitenwereld kenbaar mogen maken.

Moeten we dan wel iets veranderen aan het stelsel ANLb na 2023?
Ja, om u in de toekomst ten dienste te zijn en te blijven motiveren kijken we wat er beter kan. Belangrijk hierin vinden we dat er goede stimulansen zijn en effectieve variatie en mozaïek geboden wordt. Verder wordt door u een goede begeleiding gewaardeerd en bent u tevreden dat extra inspanning ook extra beloond wordt. Zo gaan uw ondernemerschap en vrijwillig weidevogelbeheer hand in hand en kunnen we aan de maatschappij laten zien waar we goed in zijn en blijven. Want dat is waar we het voor doen.
En voor komende maand, een vruchtbaar voorjaar toegewenst, zowel voor de grasgroei voor onze koeien als voor onze weidevogels en mooie bloeiende akkerranden.

Frank de Wit, voorzitter

Column Frank de Wit

Organiseren, flexibel zijn en samen optrekken

Elke morgen als ik opsta denk ik: uit de veren en aan de slag, want er is veel te doen vandaag!

Je hebt een vast rondje met je werk bij de koeien, maar elke dag komen er ook dingen tussendoor of valt er iets tegen. Dat zijn we gewend als boeren, vooral in de zomer, als je naar het weer zit te kijken wanneer je in het land aan het werk wil. Je probeert het goed te organiseren, moet ook flexibel zijn en een dag is zo om.

In onze vereniging voel ik ook die energie om veel te doen en alle veranderingen samen op te pakken.

Dit heeft erin geresulteerd dat Water Land & Dijken een vereniging is die naast het agrarisch natuurbeheer, waar we eigenlijk voor zijn opgericht, steeds meer projecten ‘eromheen’ doet. Denk bijvoorbeeld aan boerderijeducatie, bodemcoaches, de GLB-pilot of een gebiedsproces in Waterland-Oost. Door zo op een breed veld actief te zijn creëren we meerwaarde voor onze leden.

Ons brede werkveld zorgt er ook voor dat we door veel andere groene organisaties gevraagd worden in overleggen om mee te denken  met het maken van plannen. Het is natuurlijk mooi dat we zo aan het begin al om de tafel zitten bij projecten voor onze leden. Wat mij wel opvalt is dat ik als voorzitter aan tafel zit bij deze overleggen maar dat de stem van de landbouw, in mijn ogen, vaak ondervertegenwoordigd is. Andere partijen worden door mensen vertegenwoordigd waarvan dit werk hun baan is en die partijen zijn stevig georganiseerd. Als boerenvertegenwoordiger zitten wij hier weliswaar met veel kennis en verantwoordelijkheid, maar tegelijkertijd doen we het ‘erbij’, naast ons eigen bedrijf.

Goed georganiseerd zijn en samen optrekken is essentieel om onze belangen goed te vertegenwoordigen in alle dingen die op ons afkomen als sector.

Blij ben ik dan ook met de goede samenwerking tussen de nieuwe Vereniging voor Behoud Boeren Waterland, LTO en Water, Land & Dijken. Met behoud van ieders identiteit trekken we steeds vaker samen op en vervult Water, Land & Dijken haar taak als bruggenbouwer tussen het  agrarisch ondernemerschap van onze leden en een sterke plattelandsnatuur.

Het is februari, de dagen worden weer langer, ik kan me nu niet voorstellen dat ik straks de plas-dras pomp weer aanzet, want het is op dit moment nog zo nat in het land. En er komt een winterse periode aan. Maar toch weten we dat het voorjaar er daarna aankomt, het gras weer gaat groeien en de weidevogels weer komen. Ik heb er zin in!

Frank de Wit, voorzitter

Al veel gerealiseerd vanuit de natuurcompensatie Markermeerdijken

De Alliantie Markermeerdijken (AMMD) heeft Water, Land & Dijken in 2017 de opdracht gegeven om de weidevogelcompensatie te realiseren binnen haar werkgebied. Door de werkzaamheden voor de  versterking van de dijken neemt het leefgebied voor weidevogels op die locaties af. De Alliantie heeft ons gevraagd een plan te maken om op andere plekken het leefgebied voor de weidevogels te vergroten/verbeteren.

Vanuit dit plan is Water, Land & Dijken aan de slag gegaan met de uitvoering van diverse maatregelen ten gunste van de weidevogels. Er is de afgelopen 2 jaar al heel veel gerealiseerd:

  • Rond de 40 ha kruidenrijk grasland ingezaaid met een speciaal door het Louis Bolk instituut samengesteld kuikenmengsel,
  • Meerdere plas-drassen of greppel plas-drassen aangelegd,
  • Aanleggen van weidevogelflauwe taluds en op enkele plekken is het waterpeil verhoogd,
  • Er zijn bosjes gekapt zodat de predatoren zich daar niet meer kunnen verschuilen
  • Er zijn vossenrasters aangeschaft en geplaatst

Oprichting weidevogelboerderijen

Een bijzondere maatregel binnen dit project is de oprichting van drie weidevogelboerderijen;  langdurige verbintenissen met drie boeren binnen ons werkgebied.

De drie bedrijven die met deze langjarige beheercontracten gaan werken, zijn natuurlijk niet voor niets door de selectie gekomen. Ze zetten zich alle drie al vele jaren  actief in voor de weidevogels. Met de beheercontracten van 15 jaar krijgen ze de kans om ook op de langere termijn het verschil te kunnen maken voor de weidevogels.

De contracten zijn afgelopen week ondertekend en vanaf 2021 gaan de beheercontracten in.

Meer informatie: Grada Kwantes, projectleider, g.kwantes@waterlandendijken.nl

Tag Archief van: weidevogels