Meer biodiversiteit op het boerenerf in gemeente Alkmaar

De gemeente Alkmaar is veel boerenerven rijk in de polders de Schermer en Starnmeer, maar ook in de veenweidegebieden rondom Graft en De Rijp. De boerenerven zijn een belangrijk leefgebied voor veel diersoorten van het boerenland. Van vlinders tot boerenzwaluwen en van steenuilen tot bijen. Met dit project willen we nog meer biodiversiteit op het boerenerf realiseren.

Gemeente Alkmaar heeft als doelstelling om meer biodiversiteit binnen haar gemeentegrenzen te creëren. In het stedelijk gebied zijn er al verschillende initiatieven om  aan deze doelstelling te werken. Nu wil de gemeente ook in het buitengebied de biodiversiteit stimuleren en heeft daar geld voor beschikbaar gesteld. Water, Land & Dijken heeft samen met gemeente Alkmaar een plan van aanpak opgesteld en gaat de coördinatie en uitvoering verzorgen. Najaar 2021 is het project ‘biodiversiteit op het boerenerf’ van start gegaan en heeft een looptijd van drie jaar.

Hoe gaat het in z’n werk

Agrarisch ondernemers binnen de gemeente Alkmaar kunnen zich komend najaar aanmelden voor een vrijblijvende erfscan. Een veldcoördinator van Water, Land & Dijken gaat bij de aangemelde deelnemers langs om deze scan uit te voeren. Wat is er al aan biodiversiteit op het erf aanwezig en met welke maatregelen zou het verbeterd kunnen worden? Aan de hand van deze input wordt er een biodivers erfplan voor de betreffende deelnemer opgesteld. Daarna kan de uitvoering van de gekozen maatregelen plaatsvinden; zoals bijvoorbeeld het planten van enkele (hoogstam) fruitbomen, het plaatsen van nestkasten of het aanleggen van een haag. Tevens maken we afspraken over het beheer en onderhoud van deze maatregelen. Tenslotte willen we een monitoringsprogramma opzetten met vrijwilligers om te zien hoeveel effect deze maatregelen hebben.

Samenwerken met Stichting Landzijde

Voor de uitvoering van diverse maatregelen willen we gaan samenwerken met de zorgboerderijen van Stichting Landzijde. De stichting heeft als ambitie om activiteiten te stimuleren en te faciliteren op de zorgboerderijen die een bijdrage leveren aan ecologisch natuurbeheer en/of biodiversiteitsherstel en die door de deelnemers uitgevoerd kunnen worden. De deelnemers kunnen bijvoorbeeld voor dit project nestkasten maken en plaatsen bij de boeren. En wellicht zijn er deelnemers die kunnen helpen met het plaatsen van bomen of met het monitoren.

Wilt u meer weten? Neem contact op met Grada Kwantes, g.kwantes@waterlandendijken.nl of 06-25482057.

Schelpen in de polder, hoe is het de visdief vergaan

Vanuit het toegekende budget van het ‘Betrekken bij Groen Fonds’ van landschap Noord-Holland  zijn afgelopen winter visdiefeilandjes en –vlotten gemaakt met behulp van vrijwilligers, boeren en onze veldcoördinatoren. Het was hen gelukt om voor het broedseizoen alles klaar te hebben. En toen was het afwachten wat de visdiefjes vonden van de schelpen in de polder. Waarop werd gehoopt is gelukt, veel eilandjes en vlotten zijn gevonden, en niet alleen door de visdief. Wel zagen we dat de visdiefeilandjes een beter resultaat hadden dan de visdiefvlotten.

Op 2 eilandjes in Jisp en Kwadijk hebben in totaal 9 visdiefpaartjes met succes gebroed waarbij tenminste 18 jongen zijn groot geworden. Het gehoopte nevenresultaat is ook bereikt. Op een visdiefeiland in een grote plas dras in Kwadijk werd naast de visdieven ook succesvol gebroed door 4 paar kluten die zeker 9 jongen hebben groot gekregen.

Ook zien we dat scholeksters en kieviten gebruik maken van de schelpeneilandjes. Dat scholeksters er gebruik van zouden maken was nog wel enigszins verwacht maar dat de kievit dit ging doen, was een verrassing. Op Marken broedde 2 x een kievit, in Jisp een scholekster en kievit en in Middelie een scholekster. Deze legsels zijn succesvol uitgekomen en de pullen zijn vliegvlug geworden. Eén visdiefvlot in Etersheim werd als broedlocatie gebruikt  door een meerkoet.

In  Middelie had een particulier, die niet mee kon doen met het project, zelf een aantal visdiefvlotten gemaakt omdat het project hem erg aansprak. 1 vlot werd ingenomen door een paartje visdieven . Helaas is dit legsel met 3 eieren aan het eind van de broedtijd gepredeerd door een onbekende predator.

Inmiddels zijn een aantal vlotten alweer uit het water gehaald en opgeborgen. Schelpeneilandjes en broedplatforms zijn gevoelig voor ongewenste vegetatie- en onkruidgroei en vergen jaarlijks  onderhoud. Bij onvoldoende onderhoud zijn de eilandjes binnen 1 à 2 jaar totaal overwoekerd waardoor ze  hun functie verliezen. Duidelijk is dat er werk aan de winkel is en blijft om ze in goede staat te houden. En sommigen eilandjes en vlotten moeten nog wat verbeterd  worden  om de visdief volgend seizoen weer te verwelkomen.

Al met al mag worden gezegd dat dit project geslaagd is. De vele vormen van natuur en de functie van een plas dras werden door dit project nog mooier en daarmee de  biodiversiteit verder uitgebreid. En dat allemaal mede door de inzet een grote groep betrokken vrijwilligers en deelnemers.

Wilt u meer informatie of heeft u vragen? Neem contact op met Grada Kwantes, g.kwantes@waterlandendijken.nl