Kruidenrijk grasland

De Agrarische Collectieven Hollands Noorden en Water, Land & Dijken hebben een proef uitgevoerd met een kruidenrijk weidevogelmengsel op een aantal bedrijven. Hierdoor is veel praktijkervaring opgedaan. Dit kunt u lezen in de folder Kruiden in je gras, voor koe bodem en vogels of kijk  het filmpje over dit onderwerp.

Link naar het filmpje over kruidenrijk grasland

Link naar de brochure over kruidenrijk grasland

Meer informatie over dit project op de website van Hollands Noorden en Water, Land & Dijken

Wat je geeft krijg je terug

Mijn moeder zei vroeger altijd: “Wat je geeft krijg je terug.”
Ikzelf dacht toen veel meer aan: “Je moet kunnen krijgen waar je recht op hebt.”

Deze twee verschillende inzichten kom ik op twee manieren tegen in onze vereniging. Ten eerste in de natuur via het weidevogelbeheer. Heel veel leden zijn samen met de veldcoördinatoren in het land bezig om de weidevogel te beschermen. Je moet alert zijn, goed overleggen en snel bij kunnen sturen. Maar dan zie je vaak ook duidelijk resultaat. Als je de natuur wat geeft, krijg je er wat voor terug.

Als vereniging zien we dat er al meer opgaven op het platteland ‘uitgestrooid’ worden. Veel instanties vinden dat ze er op een of andere manier ‘recht’ op hebben. Ik noem maar stikstof, CO2, natuurrealisatie, bodemdaling, energietransitie, biodiversiteit. En dan nog niet te spreken over waterkwaliteit, waterkwantiteit, woningbouw, mobiliteit en recreatie en educatie. Oh ja, en dan is het grootste gedeelte van het platteland nog landbouw voor de voedselproductie.

Bij veel overleggen met vooral de overheden, neigen instanties vaak naar de houding: het is ingewikkeld, we bepalen regels en maatregelen en gaan die controleren en beboeten. Als je dát geeft, krijg je weerstand, ongehoorzaamheid en gerechtelijke procedures terug.

Water, Land & Dijken is meer van het stellen van doelen. De betrokken organisaties bij elkaar zetten. Vervolgens oplossingen uitwerken en stimulerende afspraken maken, met een knappe vergoeding voor diegenen die het gaan doen. Bij agrarisch natuurbeheer bijvoorbeeld werkt dat goed. Veel van onze leden doen heel veel aan weidevogelbescherming, proberen dingen uit en doen hun best. Hier krijg je dan respect en waardering voor terug.

Wij blijven het stellen van doelen dan ook consequent ook op de andere opgaven doen. We zien steeds vaker dat andere partijen de effectiviteit van doelen stellen inzien en geven ons ruimte. Makkelijk is dat niet, vaak duurt het lang voordat andere partijen met ons mee gaan in onze manier van werken en soms moet je er dan ook gewoon (tijdelijk) mee stoppen. En óók wij leren nog hoe we het beter kunnen doen en hoe we onze activiteiten moeten toetsen bij onze leden. Maar in onze ogen is onze werkwijze dé manier om van al die opgaven die op ons afkomen, oplossingen te maken waar uiteindelijk iedereen en de natuur wat mee opschiet.

Veel succes met de laatste fase van het weidevogelseizoen en geniet van alles wat de natuur ons geeft.

Frank de Wit, voorzitter Water, Land & Dijken

Check op aanwezigheid weidevogels in het land

Momenteel wordt door boeren het gras voor de eerste keer gemaaid. Na alle regen van de afgelopen tijd schijnt nu de zon, wordt het land droog en kan het maaiwerk gedaan worden. Echter zitten we nog middenin het weidevogelseizoen. We krijgen veel vragen van burgers die zich zorgen maken om de weidevogels in het land. Zeker gezien de verbodsborden die dit jaar bij wandelpaden en op meerdere damhekken in het landelijk gebied geplaatst zijn waarop staat dat het land van 15 maart tot 1 juli niet betreden mag worden. Dus waarom wordt er nu gemaaid? Nou, dat mag niet zomaar, en leggen we u graag uit.

Weidevogelbeheer dat door boeren wordt uitgevoerd kent vele vormen van beheer, rustperiode (geen landwerk) vanaf 1 april tot minimaal 1 juni is er één van, maar ook het land plas dras (nat) zetten voor voedsel en veiligheid, beperkte beweiding en later maaien dragen bij aan het mozaïek voor de weidevogels. Door variatie aan te brengen binnen een polder realiseren we voor ieder stadium van de weidevogels geschikt biotoop.

Check op aanwezigheid weidevogels in het land
Tijdens het weidevogelseizoen wordt er op de percelen van deelnemers aan agrarisch natuurbeheer zeer regelmatig gecheckt of er vogels in het land aanwezig zijn. Water, Land & Dijken (WLD) heeft 5 veldcoördinatoren in dienst die de deelnemers aan agrarisch natuurbeheer begeleiden bij de uitvoering van het beheer. Het beheer dat deze boeren uitvoeren wordt afgestemd met de veldcoördinator uit dat gebied. Ook helpen vele vrijwilligers mee door wekelijks percelen te checken op aanwezige vogels en nesten hiervan te markeren.

Geen vogels in het land? Dan pas maaien
De veldcoördinator beoordeeld de percelen die in weidevogelbeheer zijn voordat de boer  maait. Als er geconstateerd wordt dat er geen vogels op het perceel aanwezig zijn dan kan de boer maaien Zijn er nog wel vogels in het land dan wordt er overlegd tot wanneer de boer het maaien uitstelt. Soms is het beter om wel te maaien, zeker als er nog nesten liggen. De boer maait ruim om het nest heen, en als de kuikens uit het ei komen is het landwerk klaar en zijn de pullen veilig voor trekker en machine. De kuikens kunnen schuilen tussen het vee dat geweid wordt op de hergroei van het gras of trekken naar naastgelegen percelen die laat gemaaid worden.

Dat is het mooie van agrárisch natuurbeheer, de weidevogels profiteren van de agrarische bedrijfsvoering.

Kortom, weidevogelbeheer wordt door de boeren ingepast in hun agrarische bedrijfsvoering. Zij worden hierbij begeleid door onze veldcoördinatoren. Deze bekijken welk beheer er waar mogelijk is en de boer houdt hier rekening mee tijdens het landwerk. De boeren voeren de werkzaamheden uit als het kan en bieden rust aan weidevogels als ze dit nodig hebben.

Pilot Biodiversiteit van Cono Kaasmakers

Boeren willen best wat extra’s doen voor natuur en landschap. Tegelijkertijd is het wel zoeken hoe dat in te passen is binnen hun bedrijfsvoering en hoe ze daar voor gewaardeerd worden. Dit jaar gaat BoerenNatuur samen met CONO Kaasmakers in Noord-Holland uittesten of meer melkveehouders aan de slag willen met natuur en landschap via de Pilot Biodiversiteit Melkveehouderij. Water, Land & Dijken en ANV Hollands Noorden nemen de uitvoering van deze pilot op zich.

In deze pilot gaat het om 14 Cono melkveehouders in de zogenaamde witte gebieden; de gebieden waar geen vergoeding vanuit de regeling Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) mogelijk is. De 2 collectieven gaan samen met de benaderde veehouders uit deze gebieden onderzoeken wat er aanwezig is aan biodiversiteit en landschapselementen op hun bedrijven en wat er eventueel nog meer zou kunnen.

Dat gebeurt aan de keukentafel en tijdens een veldinventarisatie: doe je misschien al iets voor natuur en landschap en zou je nog meer willen doen? Belangrijke voorwaarden zijn dat het past bij het bedrijf, het gebied én wat het oplevert voor de natuur. Misschien wil een boer wel een natuurvriendelijke oever aanleggen of een botanische graslandrand of een perceel kruidenrijk grasland.

Na de inventarisatie worden de gekozen pakketten digitaal vastgelegd door de collectieven zodat het inzichtelijk wordt wat deze bedrijven aan biodiversiteit doen en welke landschapselementen er zijn. Dit is ook weer van belang voor de waardering die de Cono aan deze pilot gekoppeld heeft. De uitvoering van deze pilot gaat lopen in de zomer van 2021 en de evaluatie vindt in het najaar van dit jaar plaats.